H μελέτη του Δρ. Ιστορίας του αθλητισμού, ONOYΦΡΙΟΥ ΠΑΥΛΟΓΙΑΝΝΗ, για τις απαρχές του συλλόγου.
Το τελευταίο τέταρτο και, κυρίως, κατά την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα, παρατηρείται στα όρια του ελληνικού κράτους, αλλά και σε περιοχές εκτός συνόρων του κράτους που ήταν έντονο το ελληνικό στοιχείο, μια αξιοσημείωτη ίδρυση γυμναστικών και αθλητικών συλλόγων. Σε αυτό συνέβαλε η επίδραση που ασκεί η ευρωπαϊκή άνθηση της σωματικής (γυμναστικής και αθλητικής) άσκησης, αλλά και το επερχόμενο παγκοσμίου ενδιαφέροντος γεγονός της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα του 1896.
Κορυφαία θέση ανάμεσα σε αυτούς τους συλλόγους, που διαμόρφωσαν το τοπίο του σύγχρονου αθλητισμού, κατέχει ο «Εν Κερκύρα» Γυμναστικός Σύλλογος (1893) ή, όπως στην πορεία του χρόνου, μετονομάστηκε, «Κερκυραϊκός Γυμναστικός Σύλλογος» (1915). Στις 6 Μαρτίου του 2012, ο εν λόγω αθλητικός σύλλογος συμπληρώνει 119 χρόνια ζωής και ως εκ τούτου, προκύπτει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για αναφορές σε πτυχές της ίδρυσής του, όπως αυτές καταγράφονται στα πρώτα καταστατικά.
Ο Γυμναστικός Σύλλογος της Κέρκυρας απόκτησε την πρώτη επίσημη καταστατική μορφή του στις 6 Μαρτίου του 1893. Το καταστατικό του αποτελούνταν από 6 κεφάλαια και 34 άρθρα και υπογράφτηκε από πενήντα, τουλάχιστον, ιδρυτικά μέλη, τα οποία εξέλεξαν και την πρώτη Διοικητική Επιτροπή, με ετήσια θητεία. Σύμφωνα με το άρθρο 7, ο σύλλογος διοικείται από επταμελή επιτροπή. Στην πρώτη αυτή επιτροπή συμμετείχαν οι Μ.Κ. Σακελλαρόπουλος, Διευθυντής Διδασκαλείου, ως πρόεδρος, ο Δ. Πιέρρης, Υπολοχαγός του Πυροβολικού, ως αντιπρόεδρος, ο Χ. Ροδίτης, Δικηγόρος, ως γραμματέας, ο Ρ. Χάιμπελ, Έμπορος, ως ταμίας, ο Α. Κεφαλληνός, Καθηγητής Γυμνασίου, ως έφορος γυμναστηρίου, ο Κ. Βραχλιώτης, Ιατρός, ως σύμβουλος και ο Ερρ. Λύδεκκε, Καθηγητής Διδασκαλείου, ως σύμβουλος.
Όπως βρίσκουμε και στα περισσότερα καταστατικά συλλόγων αυτής της περιόδου –τέλος 19ου και αρχές 20ού αι.-, σκοπός της ίδρυσης του κερκυραϊκού συλλόγου, είναι η ολόπλευρη διάδοση των γυμναστικών ασκήσεων, αλλά και πιο ειδικά, η ενίσχυση της φιλίας μεταξύ των μελών του και η ανάπτυξη των πατριωτικών αισθημάτων τους (άρθρο 1). Οι παραπάνω ειδικοί σκοποί ακολουθούν τα κοινωνικά και πολιτικά αιτήματα της εποχής.
Για τη διάδοση της γυμναστικής –ενόργανης και μη- συστήθηκε γυμναστική σχολή –«ήτοι Γυμναστήριον»- που λειτουργούσε μέσα από κανονισμό και που οι άνθρωποί της καλλιεργούσαν επίσης την άσκηση στην ξιφασκία, στην ποδηλασία, την ιππασία, στο «κολύμβημα», στις λεμβοδρομίες, στην πεζοπορία (άρθρο 2). Ο προσδιορισμός «Γυμναστήριον» καθόρισε το χώρο, αλλά και το σύλλογο μέχρι και τις μέρες μας. Η σχέση των επιλεγέντων ασκήσεων με τα αιτήματα της βελτίωσης της στρατιωτικής δεινότητας και της πατριωτικής συνείδησης των μελών του συλλόγου, είναι εμφανής. Για τον ίδιο λόγο, άλλωστε, ο κερκυραϊκός σύλλογος διοργάνωνε συχνά αγώνες.
Η συστηματική άσκηση στο χώρο του γυμναστηρίου, που είχε χαρακτηριστικά φοίτησης, γινόταν με την εγγραφή των μαθητών και με τη συνεπή –μηνιαίως- καταβολή χρηματικού αντιτίμου, δηλαδή «διδάκτρων». Ο ταμίας του συλλόγου είχε την υποχρέωση να εκδίδει τις σχετικές αποδείξεις (άρθρο 11). Τα εισπραττόμενα χρήματα από τη συνδρομή των μαθητών, καθώς και από την εισφορά των μελών, χρησιμοποιούνται μόνο για τις ανάγκες του συλλόγου «ήτοι για τα έξοδα του Γυμναστηρίου, τους Γυμναστικούς Αγώνες και την υπηρεσίαν αυτού» (άρθρα 23,24).
Πρωτοποριακή κίνηση για τα δεδομένα της εποχής, αποτελεί η θέση του «Διευθυντή του Γυμναστηρίου», με καθήκοντα την παρατήρηση και την επίλυση θεμάτων, που αφορούν στα μαθήματα των ασκήσεων και στους αγώνες. Ο «Διευθυντής» προτείνει εφόρους για κάθε είδος άσκησης, τηρεί με ακρίβεια καταλόγους και ελέγχους των «μαθητευομένων κατά τάξεις» και προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση προβλημάτων (άρθρο 12).
Η σημασία της οργανωτικής δομής του κερκυραϊκού συλλόγου γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, αν αναλογιστούμε ότι παρόμοια θέση, διευθυντή αθλητικού οργανισμού, βρίσκουμε στην Ελλάδα αρκετά χρόνια μετά την επικράτηση των επαγγελματικών σωματείων στον αθλητισμό και ότι σχετικό μάθημα «Οργάνωση και Διοίκηση Αθλητισμού», εισήλθε στην ακαδημαϊκή κοινότητα την τελευταία εικοσιπενταετία.
Υποχρεωτική είναι η εκλογή ενός ιατρού στη Διοικητική Επιτροπή του συλλόγου. Αυτός είναι επιφορτισμένος να εξετάζει από σωματική άποψη όποιον επιθυμεί να εγγραφεί στο γυμναστήριο, αλλά και σε τακτά διαστήματα αυτούς που ασκούνταν στο χώρο του συλλόγου. Οι παρατηρήσεις του καταχωρούνται σε ειδικό βιβλίο, το οποίο πρέπει να συμβουλεύεται συνεχώς ο Διευθυντής του Γυμναστηρίου. Ο τελευταίος, ακολουθώντας τις κρίσεις του ιατρού, μπορεί να απαγορεύσει σε κάποιον μαθητή κάποια είδη ασκήσεων ή και όλα τα γυμνάσματα.
Ο σύλλογος αποτελείται από τακτικά και επίτιμα μέλη. Τα τακτικά μέλη, που εκλέγουν τη διοικητική επιτροπή, οφείλουν να έχουν συμπληρώσει το 21ον έτος της ηλικίας τους και να έχουν άμεμπτη διαγωγή. Τα επίτιμα μέλη, πρόσωπα αμφοτέρων των φύλλων, αναγορεύονται εξαιτίας των ειδικών γνώσεών τους ή λόγω της εξέχουσας κοινωνικής τους θέσης.
Τα μέλη του κερκυραϊκού συλλόγου έχουν το δικαίωμα να οδηγούν στο Γυμναστήριο ξένους επισκέπτες. Ειδική πρόβλεψη υπήρχε, επίσης, και για τα μέλη ελληνικών ή ξένων γυμναστικών συλλόγων που βρίσκονται στην Κέρκυρα και που μπορούσαν να γυμνάζονται για ένα διάστημα δωρεάν.
Τα περισσότερα άρθρα αυτού του πρώτου καταστατικού του 1893, ακολουθούν τους κανόνες της σωματειακής οργάνωσης και της εθελοντικής συσσωμάτωσης που ίσχυαν σε όλο τον ευρωπαϊκό κόσμο στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αι.
Σύμφωνα με αυτές τις αρχές της νέας κοινωνικότητας, το σωματείο εκφράζει, αφενός, τα ιδεώδη του αιτήματος της χειραφέτησης της αστικής τάξης, αφετέρου, όμως, οδηγεί στη διαμόρφωση σχέσεων μεταξύ των ισχυρών της κοινωνίας, ενσωματώνει ιεραρχία και αποκλεισμούς τάξης και φύλου και συμβάλλει στη διάπλαση συνειδήσεων και στην αφομοίωση νέων μελών της ανώτερης τάξης. Η Κέρκυρα, σημαντικό αστικό κέντρο της εποχής, εμφανίζει στην περίοδο 1869 – 1899 τα περισσότερα γυμναστικά σωματεία (11), εκτός της περιοχής του κέντρου (Αθήνα – Πειραιάς).
Ο «Εν Κερκύρα» Γυμναστικός Σύλλογος από την ίδρυσή του (6 Μαρτίου 1893), φρόντισε, όπως ορίζει και το καταστατικό του (άρθρο 1γ), να συνάψει σχέσεις με όλους τους άλλους συλλόγους της Ελλάδας που υπηρετούσαν κοινούς σκοπούς. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι ο Γυμναστικός Σύλλογος της Κέρκυρας, είναι πρωτεργάτης, μαζί με άλλα 27 σωματεία -3 από αυτά προέρχονταν από τον εκτός κράτους ελληνισμό- στην ίδρυση και συγκρότηση του ΣΕΑΓΣ (1897).
Σχεδόν μια εικοσαετία αργότερα, στις 18 Δεκεμβρίου 1914 –το απόσπασμα της απόφασης υπογράφεται στις 22 Δεκεμβρίου 1914- το δικαστήριο των «εν Κερκύρα Πρωτοδικών» δέχεται αίτηση του Γυμναστικού Συλλόγου Κερκύρας για αναθεώρηση του καταστατικού του και αναγνωρίζει τον Κερκυραϊκό Γυμναστικό Σύλλογο ως σωματείο. Έκτοτε επικρατεί η ονομασία Κερκυραϊκός Γυμναστικός Σύλλογος. Στην πραγματικότητα, στο νέο καταστατικό του συλλόγου, παρατηρείται συμπλήρωση άρθρων, πράξη που υποδηλώνει τη μέριμνα των ανθρώπων του Κερκυραϊκού να ακολουθήσει ο οργανισμός τους τις επικρατούσες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες και την πληθυσμιακή διεύρυνση του συλλόγου.
Ο σύλλογος αποκτά σφραγίδα, με εικονιζόμενο δισκοβόλο και γύρω – γύρω τις λέξεις «Κερκυραϊκός Γυμναστικός Σύλλογος», που είναι και το σήμα του Κερκυραϊκού μέχρι τις μέρες μας. Η σημαία του συλλόγου ορίζεται σε χρώμα λευκό με πλαίσιο κυανό και στη μέση το δισκοβόλο. Η στολή των αθλητών αποτελείται από πανταλόνι σε χρώμα κυανό και φανέλα λευκή που στο ύψος του στήθους θα έχει το σήμα της νήσου Κέρκυρας. Κάποιες φορές υπήρχε και ταινία από δεξιά προς τα αριστερά, που συμβόλιζε τα ιονικά χρώματα και έφερε το μονόγραμμα του συλλόγου.
Το συμβούλιο γίνεται «εννεαμελές». Άξιες σχολιασμού είναι οι νέες θέσεις του Ελεγκτού, του Συμβούλου Εφορείας και του Οικονόμου. Ο Ελεγκτής δρα στην ουσία συμπληρωματικά στον ταμία του συλλόγου και ελέγχει το έργο του. Διευθύνει το λογιστικό του συλλόγου, ελέγχει τους λογαριασμούς, υπογράφει και εκδίδει τα εντάλματα κάθε δαπάνης και βέβαια τηρεί τα απαραίτητα λογιστικά βιβλία.
Η συνεργασία του ταμία με τον ελεγκτή προβλέπεται να γίνεται σε μηνιαία, τριμηνιαία και ετήσια βάση, με τέτοιο τρόπο, ώστε η οικονομική εικόνα του συλλόγου να μην επιδέχεται καμιά αμφισβήτηση. Ενδεικτικό αυτής της φροντίδας είναι ότι, εκτός από τις ειδικές αρμοδιότητες του ταμία και του ελεγκτή, τα προβλεπόμενα για τη διαχείριση του συλλόγου καλύπτουν ένα κεφάλαιο (5) στο καταστατικό του 1914.
Ο Σύμβουλος Εφορείας συνεργάζεται με το γενικό έφορο για την εύρυθμη λειτουργία των γυμναστικών τμημάτων, αλλά παράλληλα, προϊσταται στα τμήματα του χορού, της μουσικής και των χορωδιών και επιβλέπει την κανονική τους λειτουργία. Η αγωνιστική και η καλλιτεχνική δράση, συχνό γεγονός στα όρια των συλλόγων της εποχής, είναι εμφανής, όπως ορατή είναι η μέριμνα για διάκριση των δύο δραστηριοτήτων.
Ο Σύμβουλος Εφορείας μαζί με τον Γενικό Έφορο, τον Ιατρό και τους Διδασκάλους των τμημάτων, αποτελούν μια επιτροπή, η οποία δρα στα όρια του συλλόγου και συζητά για τα γυμναστικά προγράμματα που εφαρμόζονται, για τη σωματική διάπλαση και ικανότητα των συμμετεχόντων στα τμήματα του συλλόγου και προτείνει Επόπτες με έργο την ομαλή εκτέλεση των προγραμμάτων.
Όλες οι ενέργειες των παραπάνω, ακολουθούσαν το συντασσόμενο από το Διοικητικό Συμβούλιο Εσωτερικό Κανονισμό του συλλόγου. Η οργανωτική δομή και ειδικότερα η μέριμνα συστηματικού ελέγχου των γυμναστικών και των καλλιτεχνικών προγραμμάτων, αποτελεί έκπληξη ακόμη και για τα δεδομένα της εποχής μας.
Ο Οικονόμος, τέλος, είναι υπεύθυνος για το υλικό του συλλόγου. Αυτός συντάσσει έκθεση στην οποία αναφέρει, μεταξύ άλλων, την κατάσταση των γυμναστικών οργάνων και, κατά περίπτωση, προτείνει την επιδιόρθωσή τους, την αντικατάστασή τους ή την ενίσχυσή τους με την αγορά άλλων. Ενημερώνει πάντα το Γενικό Έφορο και μάλλον ενεργεί υπό τις εντολές του.
Ως προς τα τμήματα του συλλόγου, παρατηρούμε στο καταστατικό του 1914 διεύρυνση και ενίσχυση. Σε αντιστοιχία με τα ισχύοντα στον ευρωπαϊκό κόσμο, υπάρχει σαφής διάκριση γυμναστικών και αθλητικών τμημάτων.
Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται τα τμήματα γυμναστικής, σπαθασκίας και ξιφασκίας, σκοποβολής και εξασκήσεως στα όπλα, πεζοπορίας. Στην δεύτερη έχουμε ποδόσφαιρο (foot – ball), κρίκετ, αντισφαίριση. Σε μια ενδιάμεση κατηγορία βρίσκονται τα ναυτικά αγωνίσματα, όπως η κωπηλασία, η κολύμβηση, η ιστιοπλοϊα κ.ά.
Όπως ήδη αναφέραμε, λειτουργούν τμήματα χορού, μουσικής, χορωδιών, καθώς και «τμήμα πατριωτικών ασμάτων προς ρύθμισιν του βήματος». Υπάρχει, επίσης, πρόβλεψη για ίδρυση δύο υπηρεσιών στα όρια του συλλόγου. Η μία θα εξυπηρετεί υγειονομικούς σκοπούς και η άλλη θα προωθεί τη διάδοση της γυμναστικής.
Η σωματική άσκηση των μαθητών των σχολείων της πόλης καθορίζεται ως γίνεται σε συγκεκριμένη μέρα και ώρα και προβλέπεται να είναι δωρεάν. Φαίνεται ότι ο σύλλογος λειτουργεί για την άσκηση με αμοιβή των μελών της αστικής τάξης και των υψηλότερων κοινωνικών στρωμάτων, αλλά και για τη δωρεάν γυμναστική καλλιέργεια της νεολαίας της πόλης. Δωρεάν, για ένα μήνα, μπορούν να γυμνάζονται και μέλη γυμναστικών σωματείων εκτός Κέρκυρας, που βρίσκονταν για διάφορους λόγους στην Κέρκυρα.
Ο αριθμός των μελών του ΚΓΣ το 1914 ανέρχεται σε 81. Ως ημέρα εορτής του συλλόγου ορίζεται η 21η Μαϊου, επέτειος της Ενώσεως της Επτανήσου με την Ελλάδα.
Από: το Corfusports.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου